Ders Notu Tutma

Ders Notu Tutma

Öğretmenlerin ders anlatma stilleri ya da konuşmacıların kendilerini ifade stilleri farklı farklıdır. Bazı konuşmacılar materyallerini gayet düzenli bir şekilde organize ederler, bazıları daldan dala atlarlar ve detaylarda kaybolurlar diğerleri ise bütün ders boyunca anekdot anlatır ve öğrencinin bu karmaşa içersinden önemli noktaları bulup çıkarmasını beklerler.

Bu durumda size düşen önce konuşmacının stilini belirlemektir. Daldan dala gezen ya da hikaye anlatan konuşmacıların sunularının sonunda ne not tuttuğunuza baktığınızda sadece bir iki cümle bulabilirsiniz. Bunu diğer arkadaşlarınızla da kontrol edebilirsiniz. Bazen bu bir iki cümlenin aslında tam da konuşmanın temasını içerdiğini farkedebilirsiniz. 

Not tutmadaki hedefimiz

1. Derslerde ya da bir konuşmacıyı dinlerken iyi not tutabilmek için öğrencinin dikkatle ve kritik bir kulakla önce konuşmacıyı dinlemesi gerekir. 
2. Derslerde not tutma aslında kavramaya ve öğrenilenin hatırlanıp kullanılmasına yardımcı olur. Ayrıca kişinin kendi tuttuğu notlar her zaman ders kitaplarındaki kuru bilgilerden daha anlamlıdır. 
3. Derslerde tutulan notlar anlatılanların en temel noktalarını özellikle konuşmacının üzerinde durduğu önemli noktaları kapsamalıdır. 
4. Ders notları kitapta bulunup da iyice anlaşılmamış noktaları açıklamalı ya da kitapta kısaca kapsanmış bilgileri kapsamalıdır. 
5. Ders notları özellikle ders kitabı ile birlikte tekrarlanırsa daha yararlı olur.

Öğrencilerin genel bir şikayeti ders esnasında neyin önemli olduğuna karar verememeleridir. Genellikle bu öğrencilerin yaptığı konuşmacının her söylediğini uzun uzun kaydetmeye çalışmak, sayfalarca ders notu tutmak ama yazmakla çok meşgul oldukları için konunun en temel kısmını kaçırmaktır.
Aşağıdaki hatırlatmalar daha iyi not tutabilmenize yardımcı olabilir:

Dersten ya da konferansdan önce: Bu noktada yapabileceğiniz en önemli şey varsa dersle ilgili yazılı materyalin üzerinden geçmektir. Bu sayede:

1. Temel noktalar hakkında genel bir fikir sahibi olabilirsiniz ve dinlerken önemlilerle önemsizleri birbirinden daha kolayca ayırabilirsiniz. 
2. Terimler ve kavramlar arasında bildiklerinizle bilmediklerinizi ayırabilirsiniz. 
3. Bilmediklerinizi dersten önce öğrenmeye çalışabilirsiniz 
4. Derste bilmediklerinizle ilgili bir açıklama yakalamaya çalışabilirsiniz 
5. Öğretmenin açıklama getirmesini isteyebilirsiniz 
6. Materyalin iyice anlaşılmayan bölümlerini işaretleyebilirsiniz 
7. Derste bir açıklama bekleyebilirsiniz 
8. Sınıfta sormak üzere sorular hazırlayabilirsiniz 
9. Bütün bilgiler arasındaki eksiklikleri belirleyip bunları tamamlama yolları arayabilirsiniz. 

Ders ya da konferans sırasında:

1. Anlatılanın yapısı ve düzenlenmesi 

Her öğrenci aslında kendi not tutma yöntemini geliştirmelidir. Ancak aşağıdaki önerier herkese yardımcı olabilir

1. Her ders için defterinizin ayrı bir bölümünü kullanın. 
2. Her dersin başında not tutmaya yeni bir sayfadan başlayın 
3. Ders notlarına mutlaka tarih atın ve sayfaları numaralayın 
4. Not tutarken kısa kısa yazın 

a. Hiç bir zaman bir cümlecik kullanabilecekken onun yerine uzun bir cümle ya da bir sözcük kullanacakken cümlecik kullanmayın 
b. Mümkünse kısaltmalar ve semboller kullanın 

1. Notları her zaman kendi sözlerinizle yazmaya çalışın. Sadece formüller, tanımlar ve adlar, tarihler ve yer ve zaman adları olduğu gibi aynan yazılmalıdır. 
2. Öğıretmeninizin ya da konuşmacının tam olarak nasıl anlattığına dikkat edin. Konuşmacı yazılı materyali özetliyor ve önemli noktaları vurguluyor olabilir, ya da daha önceden öğrenilen bilgilerle bu konuyu ilişkilendiriyor olabilir. Ya da okunacak malzemeyi tamamiyle size bırakıp dışardaki malzemeyi tartışıyor olabilir. 

a. Eğer önemli noktalar vurgulanıyorsa, açıklamaları ve örnekleri kaydedin. Bir kavramın farklı şekillerde ifade edilmesi onu anlamanızı kolaylaştırır. 
b. Eğer öğretmeniniz ilişkiler kuruyor ve sorular soruyorsa, soruları da cevapları da kaydedin. Eğer cevaplar sınıfta verilmiyorsa onları kendi kendinize dersten sonra bulmaya çalışın. 

1. Temel konu başlıkları ile onların açıklamalarını görsel olarak ayırdetmeye çalışın. Notlarınızı ona göre düzenleyin. Bunları ayırdetmek için sayılar ve harfler sonradan eklenebilir. Ancak öğretmen konuşurken şimdi dört noktayı açıklayacağım gibi belirteçler kullanıyorsa bunları siz de notlarınızda kullanın. 
2. Bilmediğiniz kelimeleri ve açık olmayan yerleri işaretleyin. Eğer tam olarak anlamadığınız bir şey anlatılıyorsa yine de mümkün olduğunca iyi not tutmaya çalışın. Ve hemen sonra burasını aydınlatmaya ve iyice anlamaya çalışın. 
3. Eğer anlatılan bir şeyi tümüyle kaçırırsanız notlarınızda boş bir yer bırakın ve sonra tamamlayın. 
4. Sayfada notlarınızın sağında ve solunda sorularınız, kendi düşünceleriniz ve açıklamalarınız için boş yer bırakın. 
5. Kendi kendinize not tutarken kullanabileceğiniz bir kodlama sistemi geliştirin. Soruları, önemli noktaları ya da ödevlerin teslim edileceği günleri bu kodlarla not edin. Bu şekilde ders notlarının içereği ile diğer noktaları ayırabilirsiniz. Örneğin soru işareti sorular için, Ö harfi ya da ünlem işareti önemli noktalar için kullanılabilir. 
6. Gerçek bilgiyi söylenceden ayırmayı öğrenin 

2. İçerik

1. Dres notlarında hem temel noktalar hem de yeterince detaylı açıklamalar bir arada bulunmalıdır 
2. Bütün formüller,kurallar, tanımlar ve genellemeler olduğu gibi yazılmalıdır 
3. Öğretmenin örnekleri sonradan notların üzerinden geçerken yardımcı olur 
4. Sayfa kenarlarına koyduğunuz işaretleyici notlar sonradan aradığınız bir şeyi bulmanızı kolaylaştırır. 
5. Aslında iyi dinlerseniz öğretmenler ya da iyi konuşmacılar size neyin not olarak tutulması hakkında ipuçları verirler: 

a. derse/konuşmaya giriş ve rasyonel ve özetler 
b. tahtaya yazılanlar ya da tepegöz ya da bilgisayardan yansıtma gibi görsellerle aktarılan bilgiler 
c. tekrarlanan şeyler 
d. ses ile vurgulanan şeyler 
e. sınıfa sorulan sorular 
f. anahtar kelimeler; ..nin üç nedeni, demek kiÖ, sonuç olarak.., diğer taraftanÖ, sebep sonuç ilişkisi.. 

Dersten ya da konferanstan sonra

1. Dersten sonra mümkün olan en kısa zamanda notlarınızın üzerinden geçin 

1.Notlarınızda okunaksız yerleri düzeltin, yanlışları düzeltin ve hatırladığınız kadarıyla eksikleri tamamlayın. Eksikleri taamlarken öğretmeninize ve arkadaşlarınıza danışabilirsiniz. Ders kitaplarına ve diğer yazılı materyallere bakarak da açıklık getirilmesi gereken bölümleri açıklığı kavuşturabilirsiniz.
2. Tutulan notların işe yaraması ve öğrenmeye yardımcı olması için hemen tekraralanmaları gerekir. Yoksa aradan uzun zaman geçtikten sonra bir daha notlara baktığınızda bunları tekarar ediyor gibi değil de ilk defa görüyor gibi olursunuz. 24 saat fazla uzun bir süredir. 
3. Notlmarınızı üzerinde düşünmeden sadece yeniden yazarak kaydetmek onları işlemek anlamına gelmez. Daha yararlı olan onları yeniden kendi sözcüklerinizle ifade ederek yazmanız ve yeniden düzenlemektir. 

Düzenli sunulan derslerde sadece temel noktaları sırasıyla kaydetmek yeterlidir. Ancak karmaşık bir yapı ile anlatılan derslerde kavram haritası çıkarma denilen bir yöntem izlenebilir. Burada önemli olan daha kapsamlı olan üst kavramlarla daha detaylı olan alt kavramları ve kavramların birbirleriyle olan ilişkilerini şematik olarak gösterebilmektir.

Derslerde İyi Not Tutma 

1. Derslerde iyi not tutma bir beceri işidir 
Önce not tutmanın ne anlama geldiğini iyice anlamalısınız 
Bu da pratikle..pratik ise çabayla gelir
2. Derslerde iyi not tutmak zordur çünkü: 
Konuşma dili daha belirsiz ve karışık olabilir
Konuşmacının organizasyonu her zaman kolay anlaşılmayabilir
Anında geribildirim sağlamak güçtür
Söylenen söz hemen uçar..gider..
(Bu da analizi olanaksız kılar)
3. Not tutmanın 4 hedefi: 
Tekrar için yazılı kayıt sağlar
Dinleyeni dikkat etmeye zorlar
Dinleyenin duyduklarını organize ederek yani düzenleyerek yazmasını ve aktif kalmasını sağlar
Dinleyenin not tutarken özü çıkarmasını kısaltmasını ve kendi dilinde ifade etmesini sağlar ki bu da anlamaya yardım eder

4. Fiziksel faktörler 

Oturma düzeni 

• Önde ve ortada görüş alanı daha iyidir 
• Önde ve ortada daha iyi duyulur 
• Kapı, pencere, göze yansıyan ışık ya da durmadan konuşan sınıf arkadaşlarınız gibi dikkati dağıtıcı faktörlerden uzak durmanız iyi not tutmanıza yardımcı olur 
Gerekli malzeme
• Yanınızda her zaman yedek kalem bulundurun 
• Kurşun kalemle tutulan notun sonradan okunması daha zordur 
• Çizgileri geniş aralıklı defterlerde not utmak daha kolaydır 
• Dersin adı tarihi ve konusu hemen yazılmalıdır 
• Defterinizde farklı dersler için farklı bölmeler yaratabilirsiniz 
• Yanınzda yedek boş beyaz kağıt taşıyın 
6. Not tumadan önce 
Kafanızda not tutmaya hazırlanın
Kendi hedefinizden ve konuşmacının hedefinden emin olun..bunlar aynı hedefler olmayabilir
Önceden notlarınızın ve ilgili materyallerin üzerinden geçin
Okuma ödevinizin üzerinden geçin
Okuma ödevi dersten önce yapılmalıdır
Daha önceki derslerde ne olduğunu hatıırlayın
Derse karşı ilginizi ve heyecanınızı uyanık tutun 
• Bilginiz ne kadar artarsa ve dersin içine ne kadar girerseniz ilginiz de o kadar artacaktır 
• Hedeflerinizin ne kadar farkında olursanız ders de sizin için o kadar anlamlı olabilecektir 
• İlginizin dağıldığı zamanlarda bile ilginiz devam ediyormuş gibi davranmak işe yarar 
• Konuşmacının kişiliği ya da davranış biçimlerinden (negatif ise) çok fazla etkilenmeyin..içerik tarzdan daha önemlidir 
Öğrenmeye hazır olun

Geleceği tahmin etmeye çalışın ve ne kadar hazır olduğunuzu düşünün

1. Not tutmanın sizin için ne kadar gerekli olduğuna karar verin 
Bu ders için not tutmanız ne kadar gerekli? İyi yapılmış bir sunu sizi etkileyebilir ve her şeyi çok iyi hatırlayabileceğinizi düşünebilirsiniz.
Bir şeyi bir kere duymak yetmez. Öğrenmek ve hatırlamak için etkili tekrar ve yeniden işleme gerekir.
2. Aşağıdaki tekniği bütünüyle uygulayın 

Kendinizi öğretmenin istasyonuna! Ayarlayın Dinlerken öğretmene bakın. Bu odaklnmanızı ve konuyu daha iyi anlamanızı sağlar Soru sorun. Hiç bir şey yerinde sorulmuş bir soru kadar öğretici olamaz.
İyi dinleyin. Herşey aynı derecede önemli değildir. Seçici olun. Deneyim ile önemlileri önemsizlerden ayırmada ustalık kazanacaksınız.

Konuşmacının vurgulamalarını yorumlamaya çalışın:

• ses tonu ve beden dili 
• tekrar edilenler 
• buna dikkat edilmeli, en önemli nokta gibi işaretleyiciler 
• sözel olarak anlatılanların görselleştirilerek açıklanması 
• ders kitabına referans verme 
• özellikle kullanılan yeni sözcükler ve kavramlar 
Özellikle o ana kadarki görüşlerinizle çelişen yeni fikirlere dikkat edin, onları yakalamaya çalışın
• değişik fikirler başta zor algılanırlar ve çaba gerektirirler 
• genellikle bildiklerimiz ve inandıklarımızla uyumlu olan şeyleri daha iyi hatırlarız, çelişkili olanları unutma eğilimimiz vardır 
Tekrar
• zaman zaman notlarınızın üzerinden geçerek bir alt şemanın orrtaya çıkıp çıkmadığına bir bakın 
• mümkünse açıklık isteyen noktalara derste ya da dersten hemen sonra açıklık getirmeye çalışın. Öğretmeninize açıklama yapmak için fırsat tanıyın. Ama öğrnetmeni diğer ilgisiz konulara çekmeyin. Bu sonunda size zarar verir. 

2. Derste not tutarken 

Not tutarken öğretmenin ağzından çıkan herşeyi olduğu gibi yazmaya çalışmayın
Temel noktaları yakalamaya çalışın. Bazı örnekleri ve açıklamaları sonradan hatırlayacağınız biçimde not edin.

Duyduklarınızı kendi sözcüklerinizle yazmaya çalışın
Duyduklarınızı önceden bildiklerinizle birleştirin. Ancak önyargı ile duyacağınız yeni fikirlere de kapalı olmayın. Yeni duyduklarınızı eski bilgileriniz ışığında çarpıtmayın.
Notları yazış biçiminiz ve sayfa üzerindeki düzenle vurgulamayı deneyin. Altını çizme, daire içine alma, yanına yıldız koyma, renkli kalem kullanma gibi.
Sonradan eklemeler yapabilmek için sayfada boş yer bırakın

Konuşmacının konuyu ve fikirlerini nasıl organize ettiğine dikkat edin.

• organizasyon hatırlamaya ve öğrenmeye yardımcı olur 
• organizasyon sayesinde eksik kalan alanları belirleyebilirsiniz 
Kesin ve dikkatli olun
• söyleneni dikkatle dinleyin 
• bazen, genellikle nadiren gibi belirleyicilere dikkat edin 
• fakat, diğer taraftan gibi gidilen yönün değiştiğini gösteren belirleyicilere dikkat edin 
Pasif değil aktif bir dinleyici olun
• yerinde sorular sorun ve tartışma açın 
• soru sorma imkanı olmadıysa sorularınızı not edin 
• Duyduklarınızı yorumlayarak anlamlandırmaya çalışın. Duyduklarınızın uzantılarını düşünün. 
• Bir derste duyduklarınızı diğerz derslerle ve hayatınızla bağdaştırmaya çalışın 

Not tutmak için kendinize uygun mekanik bir sistem geliştirin

• Sözcük ve terimleri yazın bütün cümleleri değil 
• Kendinizin anlayacağı bir kısa yazma yöntemi geliştirin ve bunu tutarlı olarak kullanın 
• Tek başına anlam taşımayan ara sözcüleri yazmayın 
• Kısaltmalar kullanın 
• (+), (-), yukarıya doğru artan veya azalan ok gibi işaretler kullanın 

Aynı zamanda hem dinlemeye hem de yazmaya çalışın. Bu yapılabilir. Evde bir taraftan TV da haberleri seyrederken bir taraftan not tutmaya çalışarak pratik yapabilirsiniz.

Not tuttuktan sonra 

Dersten sonra mümkün olan en kısa zaman içinde notlarınızın üzerinden geçin ve eksikleri tamamlayın, notlarınıza eklemeler yapın. Duyduğunuz hatırladığınız ama derste yazamadığınız şeyleri notlarınıza ekleyin. Bir arkadaşınızla notlarınızı karşılaştırın. Açık kalmış sorularınzı cevaplayın. Dersin kısa bir özetini yazın. Tuttuğunuz notlardan sınav sorusu çıkaracak olsanız hangi soruları çıkarırdınız..düşünün. Notlarınızı öğrenme aracı olarak kullanın. 

• notlarınızı belli aralıklarla yeniden işleyerek tekrarlayın 
• arada zaman bırakarak tekrar hepsini sona bırakarak tekrardan daha etkilidir 
• duyduklarımızın % 50 sini hemen unuturuz. İki ay sonra diğer % 25 i de unutulur. Düzenli tekrar sayesinde yeniden öğreniriz. 
• Notlarınızdaki bilgiyi kendi deneyimlerinizle karşılaştırın 
• Duyduğunuz herşeyi kayıtsız şartsız kabul etmeyin 
• Acaip ya da yanlış olabilecek gibi gözükeni hemen reddetmeyin. Araştırın. 
• Aklınızda bir takım çelişkileri bir süre için de olsa barındırmayı deneyin 
• Bilgi parçalarını anlamlı şekilde ilişkilendirmeye çalışın 
• Sadece akılda tutulması gerekenleri akılda tutma yöntemleri geliştirin 

Not tutma yönteminizi arkadaşlarınızın notlarına bakarak geliştirebilirsiniz. Onların notları sizinkilerden farklı mı? Nasıl? Geliştirmek istediğiniz becerileri pratik yaparak geliştirin.