Meteor Yağmuru Nedir

Son yıllarda bilim ve de teknolojinin gelişmesiyle, geçmişten günümüze dek hep merak edilen konular arasında yer alan uzayla ilgili çalışmalar hız kazanmış ve edinilen bilgiler de artmıştır. Araştırmalarla birlikte, uzayın sırları çözülmeye çalışılmış ve de uzay boşluğunda yer alan cisimlerle bu cisimlerin neden olduğu olaylar hakkında detaylı bilgilere ulaşılmıştır.

Meteor ve meteorların sebep olduğu meteor yağmurları ise, gelişen bilimin detaylı bilgiye sahip olduğu bir olgu haline gelmiştir. Meteor, kısaca gökyüzünde yer alan gök cisimlerinden kopmuş küçük parçalardır. Meteorun diğer bir adı da, göktaşıdır. Bu göktaşları, boşlukta yer alan gök cisimlerin etkisine girmektedir. Gök cisimlerinden kopan küçük göktaşları, bazen de atmosferin çekim alanına girmektedir. Tam da bu sırada, bu göktaşları uzayda yüksek bir hızla ilerlerken ışıklı izler bırakır ve bu izler hava yüzeyiyle sürtünür. Bu sürtünmeden dolayı ise kızışma olur. Gökyüzünde gerçekleşen bu olaya “meteor yağmuru” adı verilmektedir. Bu olay aynı zamanda gece karanlığında yeryüzünden çıplak gözle de izlenebilmektedir. Halk arasında bu olay yıldız kayması olarak da anılmaktadır. Oysa meteor yağmuru, göktaşlarının gerisinde bırakmış olduğu belirgin ışık çizgilerine denilmektedir.

Güneş sisteminde yer alan dünyanın atmosferinde çeşitli katmanlar bulunmaktadır. Bu katmanlar, belirli mesafelerle sıralanmaktadır. Meteor yağmuru da atmosferin Termosfer adı verilen katında gerçekleşmektedir. Termosfer katının mesafesi yeryüzünden 80 ile 640 km kadar uzaklıktadır. Dünya atmosferinde meydana gelen meteor yağmurlarının oluşma sınırı ise yeryüzünden 80 ile 110 km uzaklıktadır. Meteorların bazıları oldukça parlak ve de ışıklı olabilmektedir. Bu tür meteorlara ise ateş topu adı verilmektedir. Yeryüzüne bazen meteor düşebilmektedir. Yeryüzüne düşen bu meteorlar, ateş topu adı verilen meteorlardır ve bunların da sadece çok az kısmı yeryüzüne kadar ulaşabilmektedir. Yapılan uzay gözlemleri sonucunda, bir yılda atmosfere düşen meteor sayısının binlerce olduğu saptanmıştır. Bu meteorlardan bazıları buharlaşmaz ve yeryüzüne göktaşı olarak iner. Bazıları ise sürtünmeden dolayı buharlaşır ve toz halinde yeryüzüne iner.

Güneş sistemi içerisinde yer alan gök cisimlerinden kopan göktaşlarının, uzay boşluğundaki hareketi tek ve de belirli bir yönde görülmektedir. Uzayda yer alan böyle bir görüntü, aslında binlerce meteorun görüntüsüdür. Yeryüzünde ise bu görüntü, meteorların tek bir noktadan geliyormuş şeklinde görülmektedir.
Uzay bilimiyle uğraşan bilim insanlarının en çok araştırdığı cisimlerden biri olan kuyruklu yıldızlar da meteor yağmuruna neden olabilmektedir. Her kuyruklu yıldızın kendine ait bir yörüngesi bulunur ve kuyruklu yıldızlar kendilerine ait bu yörünge etrafında hareket etmektedir. Bu hareket sırasında ise, bu yıldızların arkasında bir enkaz kalır. Dünya’nın da kendine ait bir yörüngesi bulunmaktadır. Eğer Dünya’nın yörüngesi ile kuyruklu yıldızın yörüngesi kesişirse, kuyruklu yıldızın arkasında bırakmış olduğu enkaz, Dünya’nın yörüngesi tarafından kendine doğru çekilir. Bu olay meteor yağmurudur ve de yağmurun gelmiş olduğu yönde yer alan takımyıldızının adıyla anılmaktadır. Bu tür meteor yağmurlarlarına örnek verilecek olunursa eğer, karşımıza Perseidler, Leonidler ve de Germinidler çıkmaktadır. Kuyruklu yıldızlar bazen Güneş Sistemine girebilmektedir. Bu tür durumlarda ise, meydana gelen meteor yağmuru zaman geçtikçe şiddetini daha da fazla artırmaktadır.

Meteor Yağmuru Türleri

1)Perseid Göktaşı Yağmuru: Bu meteor yağmuru türü, en çok bilinen göktaşı yağmuru türüdür. Perseid Göktaşı Yağmuru, genellikle yaz aylarında görülmektedir. Bu göktaşı yağmuruna neden olan şey ise, Swift-Tuttle adı verilen kuyruklu yıldız. Bu kuyruklu yıldız da, bütün kuyruklu yıldızlar gibi arkasından enkaz bırakır. Dünya, 17 Temmuz ve 24 Ağustos tarihlerinde bu enkazın arasından geçer. İşte bu da meteor yağmuruna neden olur. Bu yağmurun en çok görüldüğü tarih ise 12-13 Ağustos tarihleridir. Bu göktaşı yağmuru türünde, saatte yaklaşık olarak 100 adet göktaşı gözlemlenmektedir.

Ateş Topları: Ateş topları, oldukça fazla parlaklık ve de ışık saçan meteorlara verilen isimdir.

Yazar: Erdoğan Gül