Çifte Gül Savaşları (Güller Savaşı, The Wars of the Roses)



Çifte Gül Savaşları (Güller Savaşı, The Wars of the Roses)

Çifte Gül Savaşları, yüzyıl savaşlarından yenik çıkan İngiltere'de hanedanlar arasında çıkan iç çatışmadır.[1] Yüzyıl Savaşları'ndan hemen sonra İngiltere'de Çifte Gül Savaşları diye bilinen ve otuz yıl süren iç savaşlar yaşanmıştır (1453 -1481 [Kimi kaynaklarda 1455-1485] ). Kral VI. Henry, yenilgiden sorumlu tutulmuş ve böylece ülkede iç savaş başlamıştır.  Kral yanlılarının (Lancester soyu) arması kırmızı gülü kraş karşıtlarının (York soyu) arması ise beyaz gül olmuştur bu nedenle bu savaşlara çifte gül veya iki gül savaşı adı verilmiştir. [2]



Tarihi Arka Plan

İngiltere Kralı III. Edward, yönetimini güçlendirmek için çocuklarını ve torunlarını güçlü soylu ailelerin çocuklarıyla evlendirmişti. Oysa bu evlilikler İngiltere tahtı üzerinde hak iddia eden rakip hanedanların ortaya çıkmasına yol açtı. Hanedanlar arasındaki mücadele, III. Edward'ın torunları olan Lancaster hanedânından IV. Henry ile York hanedânından II. Richard döneminde başladı. 1399'da IV. Henry tahta geçtikten sonra da York hanedanının taht üzerindeki iddiaları sürdü. 1453'te Kral VI. Henry'nin delilik nöbeti geçirmesi ve ülkeyi yönetemez duruma gelmesiyle York hanedanının tahta ilişkin istekleri alevlendi. Ne var ki, kraliçe olan Henry'nin karısı Anjou'lu Margaret ve çevresi yönetimi bırakmak istemiyorlardı. Aralarındaki düşmanlığın giderek artmasıyla 1455'te St. Albans'ta ilk savaş patlak verdi. Lancasterliler'in yenilmesine karşın Yorklular krala bağlılık yemini ettiler ve aralarında birkaç yıl süren gergin bir barış dönemi yaşandı.

Bu dönemde, yani 15. yüzyılda, İngiltere yalnızca yün üreten bir ülke durumundan çıkıp, dokuma sanayisini kurmaktaydı. Ama güçlenen sanayici ve tüccarlar ülke yönetiminde fazla söz sahibi değildiler. Soyluların kendi aralarındaki bu savaşta gelişkin güney bölgelerinin sanayici ve tüccarları York hanedanını, geri kuzey bölgelerinin feodal beyleri de Lancaster hanedanını destekliyordu. Halkı ise bu savaş pek fazla ilgilendirmiyordu.

Önemli soylu beylerden biri olan Warwick kontunun, desteklediği tarafın kesin olarak kazanmasını sağlayacak güçlü bir ordusu vardı. 1460'ta Warwick kontunun desteğiyle York dükü, IV. Edward olarak taç giydi. IV. Edward, Warwick kontunun askeri gücünden de yararlanarak Yorkshire'deki Towton'da Kraliçe Margaret'in kuwetlerini yendi. Kraliçe, VI. Henry ve oğlu İskoçya'ya kaçtılar ve İngiltere'nin yönetimi IV. Edward'ın eline geçti. Ne var ki, kralla arasında baş gösteren çelişkiler ve sarayda etkisinin azalması Warwick'i Edward'a karşı ayaklanmaları desteklemeye itti. Bunun üzerine kral Warwick'i hain ilan etti.

İngiltere'den kaçan ve sonunda Kraliçe Margaret'in kuvvetlerine katılan Warwick'in yardımıyla VI. Henry 1470'te yeniden tahta oturdu. Hollanda'ya kaçan Edward ise bir yıl sonra geri döndü, Barnet'teki savaşta Warwick öldürüldü. Hemen arkasından Kraliçe Margaret'in ordusu Gloucester'daki Tewkesbury'de kesin yenilgiye uğratıldı. Kraliçe tutsak edildi ve oğlu öldürüldü. Lancasterli soyluların çoğu ya savaş sırasında öldürülmüş ya da savaştan sonra idam edilmişti. Tutuklanan VI.Henry'nin cesedi, hapsedildiği Londra Kulesi'nde bulundu. Böylece Edward tahtını güvenceye almış oldu.

Nisan 1483'te Edward öldüğünde 12 yaşındaki oğlu, V. Edward olarak tahta geçti. Aradan iki ay geçmeden amcası III.Richard onu tahttan indirerek krallığını ilan etti. Bu olay York yanlısı birçok kişiyi tedirgin etti. III, Richard'a karşı olan York yanlıları Lancaster yanlılarıyla birleşerek sürgünde olan Henry Tudor'u başa geçirmek üzere harekete geçtiler. 1485'te Bosworth Field'de III. Richard yenilgiye uğradı ve Henry Tudor, VII. Henry olarak kral oldu. Böylece 1455'ten beri süren Güller Savaşı sona erdi. Kral VII. Henry kısa bir süre sonra IV. Edward'ın kızı Yorklu Elizabeth ile evlenerek savaşan tarafları birleştirdi. Bu birleşmenin simgesi olarak da kırmızı ve beyaz gülleri bir araya getirdi ve o günden bu yana çift gül İngiltere'nin simgesi oldu. VII. Henry dönemi İngiltere'de karışıklıkların durulduğu ve ülkenin yeniden bütünleştiği bir dönem oldu. Sanayici ve tüccarlar ülke yönetiminde söz sahibi oldular.[3]



Çifte Gül Savaşı'nın Sonuçları

Bu mücadelede her iki taraf da büyük bir kayba uğradı. [4] Bu savaşlarda İngiliz soyluları güçlerini kaybettiğinden savaşı kral yanlıları kazanmış [2] ve Yorkların etkinliği azalmıştır.[1]. Tudor hanedânı ile başlayan mutlak krallık tek güç haline gelmiş, derebeylikler çökmeye başlamıştır. [2]Bu savaşlarda birçok İngiliz soylusu öldüğü için savaştan sonra İngiltere'de mutlak krallıklar güç kazanmıştır. Çifte Gül savaşları, İngiltere'de ulusal bilinci arttırmıştır [1] ve Çifte Gül Savaşları'ndan sonra 1. Elizabeth, İngiltere'yi kuvvetli bir deniz devleti haline gelmiş [5] ve İngiltere'nin sömürgecilik faaliyetleri başlamıştır. [6]

Kaynaklar

[1] www.ilahiyatforum.com/forum/archive/index.php/t-45536.html
[2] http//tr.wikipedia.org/wiki/Çifte_Gül_savaşları
[3] www.nuveforum.net/1722-genel-kultur-g/66334-guller-savasi/
[4] www.mpal.k12.tr/sayfa.php?sayfa_id=93
[5] www.etkinlikpaylas.com/indir/yakin-cagda-avrupa-t2318/index.html
[6] www.diyadinnet.com/YararliBilgiler-1169&Bilgi=avrupa-tarihi