Hacı Salih Efendi

İsazâde Hacı Salih Efendi Osmanlı âlimlerindendir. 1174 (m. 1757)’de Trabzon’un Çaykara ilçesi Karaçam köyünde doğdu. Medrese tahsilinden sonra Of ilçesinde uzun müddet müftülük yaptı. 1226 (m. 1811)’de vefat etti ve köyünde defnedildi. Bir dersinde şunları anlattı:

Üç türlü şehid vardır: 1- Âkil ve bâliğ bir Müslüman, harpte düşman tarafından, sulhta yol kesiciler, şehir eşkıyaları, gece hırsız tarafından öldürülünce, bunlara “Tam şehid” denir. Bunlar yıkanmaz. Kefene sarılmaz. Ahirette de şehid sevabına kavuşurlar. 2- Allah rızası için değil, dünya kazancı için harp eden, yalnız “Dünya şehidi” olur. Bunlar, yıkanmaz ve kefenlenmez. Fakat, ahirette şehid sevabına nail olmazlar. 3- Boğularak, yanarak, garip, kimsesiz olarak, duvar ve enkaz altında 

kalarak ölenler ve ishalden, taundan [bulaşıcı hastalıklardan], lohusalıkta, sara hastalığında, Cuma gecesinde ve gününde, din bilgilerini öğrenmekte, öğretmekte ve yaymakta iken ölenler ve âşık olup, aşkını, iffetini, namusunu saklarken ölenler, zulüm ile hapis olunup ölenler, Allah rızası için müezzinlik yaparken, İslamiyete uygun ticaret yaparken, çoluk çocuğuna din bilgisi öğretirken ve ibadet 
yapmaları için çalışırken vefat edenler, her gün yirmi beş kerre (Allahümme bârik lî filmevt ve fîmâ ba’del-mevt) okuyanlar, Duhâ yani kuşluk namazı kılanlar, her ay üç gün oruç tutanlar, yolculukta da vitir namazını terk etmeyenler, ölüm hastalığında, kırk kere (Lâ ilâhe illâ  ente sübhâneke innî küntü minez-zâlimîn) okuyanlar, her gece Yasin okuyanlar, abdestli olarak yatanlar, devamlı olarak müdârâ edenler [yani dini korumak için dünyalık verenler], gıda maddeleri getirip ucuza satanlar, soğukta gusül abdesti alınca hastalanıp ölenler, her sabah veya akşam devamlı olarak üç kerre (E’ûzü billâhissemî’il’alîmi mineş-şeytânirracîm) ile (Haşr) sûresinin sonunu [Hüvallahüllezî..yi] okuyanlar “Ahiret şehidi” olurlar. Hiç haram lokma yememiş, takva ehlinin bedeni mezarda çürümez. Başka sebeple çürümemenin şehidlik ile alakası yoktur.