EOKA (Ethniki Organosis Kyprion Agoniston)
EOKA (Yunanca:Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών - Ethniki Organosis Kyprion Agoniston: Kıbrıslıların Milli Mücadele Örgütü), Yunanistan'ın Kıbrıs'ta kurduğu bir örgüttür.
EOKA örgütü, Kıbrıs Rumlarının "Enosis" amacını gerçekleştirmeyi hızlandırmak için Birleşik Krallık idaresine karşı kurulmuştur. Örgüt, self-determinasyon ilkesini BM'ye sundu. Ancak BM bunu kabul etmedi, neden olarak da adada iki etnik kökenden insanlar olmasını gösterdi.
EOKA, 1950'li yılların başlarında Kıbrıs Adasının Yunanistan'a bağlanması için Yorgo Grivas liderliğinde kurulmuştur.
Filistin'de guerrilla yöntemlerini kullanarak İngilizlerle savaşan ve sonunda İngilizleri Filistin'i terk etmek zorunda bırakan "Irgun"u örnek almıştır. Yunanistan İç Savaşı'nda Yunanlı komünistlere karşı mücadele eden Grivas, 1951 yılında adada gönüllüler toplayarak Yunanistan'a eğitime götürmüştür. 1954 yılında eğitimi alan savaşçılar ile Kıbrıs'a geri dönmüştür.
Yunanistan'da eğitilen mensuplar İngilizlere saldırmışlardır. Ayrıca AKEL partisi taraftarları ve İngilizler için çalışan Kıbrıslı Rumları öldürmeye çalışmıştır. Grivas, 1958 yılından sonra ise Kıbrıslı Türkleri hedef alan saldırılara başlamıştır.
1971 yılında Başkan Başpiskopos III. Makarios'un Kıbrıs'ta Türklerinin adayı terk etmelerini hedefleyen yöntemlerini yetersiz gören Yunanistan'ın cunta yönetimi yine Grivas yönetiminde EOKA örgütünü canlandırdılar.
Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmasına kadar EOKA Kıbrıslı Rumlardan kısmen destek görmüştü, bu sefer Makarios'u bile hedef alan EOKA yapılanmasına Kıbrıslı Rumlar destek vermediler; bu nedenle örgütün 1971 sonrası dönemi EOKA-B diye ayrılmaktadır. Ancak adadaki "Kıbrıs Rum Muhafız Kuvvetleri", Kıbrıs Rum halkından çok daha fanatiktiler ve adanın zaman geçirmeden Yunanistan'a bağlanmasını istiyorlardı.
15 Temmuz 1974 tarihinde Yunanistan Askerî Cuntası lideri Dimitri İyonidas'ın emriyle Nikos Sampson liderliğinde Başkan Başpiskopos Makarios'u deviren Kıbrıs Rum Muhafız Kuvvetleri adada dikta yönetimi ilan ettiler. Türkiye Cumhuriyeti'nin 20 Temmuz 1974 tarihinde başlattığı Kıbrıs Harekâtı sırasında EOKA dağılmıştır.[1]
Kıbrıs'taki Türk halkını yok edip, adayı Yunanistan'a bağlamak için kurulmuş bir terör örgütü olan EOKA için ilk gizli görüşmeler, 2 Temmuz 1952′de Atina'da Makarios'un başkanlığında yapılmıştır.
Bu toplantıların ardından 7 Mart 1953′de bir «ihtilal konseyi» kurulmuş ve bu konseyin kurucuları, "Enosis" için şu gizli yemini etmişlerdir:
«Enosis davası hakkında bildiklerimi ve bundan böyle bileceklerimi işkence altında ve canım pahasına bile olsa bir sır olarak gizli tutmaya tanrı huzurunda yemin ederim. bana verilen tüm emirlere sorusuz olarak itaat edeceğim.»
1954 yılının ilk aylarında, Yunanistan hükümetinin bilgisi dahilinde Kıbrıs'a gizli silah sevkıyatı başlamış, Grivas isimli terörist de, 9 kasım 1954′de gizlice adaya çıkmıştır.
Yunan dışişleri bakanı Stefanoplus'un direktifiyle EOKA; 1 nisan 1951′de ilk bombalarını patlatarak resmen eyleme geçmiştir.
EOKA'nın amacı; önce İngilizleri adadan atmak, ardından da top yekun bir imha hareketiyle Türk halkını yok ederek adayı Yunanistan'a bağlamaktı. ancak, İngilizlerin adadan ayrılması beklemeden, 21 Haziran 1955'ten itibaren Türklere yönelik saldırılar başlamıştır.
Hatıralarında, 22 Kasım 1954'te Makarios'un kurduğu "Peon" adlı gençlik örgütünü eğitip silahlandırması için karar aldığını yazan Grivas, böylece EOKA'nın gerisinde Makarios'un olduğunu vurgulamaktadır. Makarios'un, Atina'ya yaptığı çeşitli ziyaretlerde konuyu yunan yetkilileriyle kararlaştırdığı bilinmektedir.
4 haziran 1959 tarihli mektubunda Makarios'un kendisini EOKA'yı yönetmek üzere Kıbrıs'a çağırdığını belirten Grivas, terör örgütüne silah alınması için Kilise'nin para yardımında bulunduğunu açıklamaktadır.
27 Mart 1955'te Grivas'ı çağıran Makarios, eyleme geçilmesi emrini bizzat vermiştir.
Makarios'un, EOKA'nın siyâsî lideri olduğunu öğrenen İngilizler, 9 Mart 1956'da onu tutuklayıp Seyşel adalarına sürgüne göndermiştir.
Eylem yaptığı dönemde yüzlerce Türkün yanı sıra, 100 İngiliz ve yüzlerce Rum'u katleden EOKA militanları, 30 Türk köyünü yakıp yıkarak burada yaşayan Türklerin göç etmesine neden olmuşlardır.
1963'te yeniden saldırılara başlayan ve 103 Türk köyünü yakıp yıkarak 500′den fazla Türk'ü katleden EOKA; on binlerce Türk'ü göçe zorlamıştır.
15 Temmuz 1974′teki Sampson darbesinde EOKA-b adıyla karşımıza çıkan EOKA, bu kez silahlarını kendi halkına çevirmiş ve 2.000 Rum'u katletmiştir.[2]
Kaynaklar
[1] http://tr.wikipedia.org/wiki/EOKA
[2] http://blog.wolkanca.com/kibrista-terorist-eoka-18/
EOKA (Yunanca:Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών - Ethniki Organosis Kyprion Agoniston: Kıbrıslıların Milli Mücadele Örgütü), Yunanistan'ın Kıbrıs'ta kurduğu bir örgüttür.
EOKA örgütü, Kıbrıs Rumlarının "Enosis" amacını gerçekleştirmeyi hızlandırmak için Birleşik Krallık idaresine karşı kurulmuştur. Örgüt, self-determinasyon ilkesini BM'ye sundu. Ancak BM bunu kabul etmedi, neden olarak da adada iki etnik kökenden insanlar olmasını gösterdi.
EOKA, 1950'li yılların başlarında Kıbrıs Adasının Yunanistan'a bağlanması için Yorgo Grivas liderliğinde kurulmuştur.
Filistin'de guerrilla yöntemlerini kullanarak İngilizlerle savaşan ve sonunda İngilizleri Filistin'i terk etmek zorunda bırakan "Irgun"u örnek almıştır. Yunanistan İç Savaşı'nda Yunanlı komünistlere karşı mücadele eden Grivas, 1951 yılında adada gönüllüler toplayarak Yunanistan'a eğitime götürmüştür. 1954 yılında eğitimi alan savaşçılar ile Kıbrıs'a geri dönmüştür.
Yunanistan'da eğitilen mensuplar İngilizlere saldırmışlardır. Ayrıca AKEL partisi taraftarları ve İngilizler için çalışan Kıbrıslı Rumları öldürmeye çalışmıştır. Grivas, 1958 yılından sonra ise Kıbrıslı Türkleri hedef alan saldırılara başlamıştır.
1971 yılında Başkan Başpiskopos III. Makarios'un Kıbrıs'ta Türklerinin adayı terk etmelerini hedefleyen yöntemlerini yetersiz gören Yunanistan'ın cunta yönetimi yine Grivas yönetiminde EOKA örgütünü canlandırdılar.
Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmasına kadar EOKA Kıbrıslı Rumlardan kısmen destek görmüştü, bu sefer Makarios'u bile hedef alan EOKA yapılanmasına Kıbrıslı Rumlar destek vermediler; bu nedenle örgütün 1971 sonrası dönemi EOKA-B diye ayrılmaktadır. Ancak adadaki "Kıbrıs Rum Muhafız Kuvvetleri", Kıbrıs Rum halkından çok daha fanatiktiler ve adanın zaman geçirmeden Yunanistan'a bağlanmasını istiyorlardı.
15 Temmuz 1974 tarihinde Yunanistan Askerî Cuntası lideri Dimitri İyonidas'ın emriyle Nikos Sampson liderliğinde Başkan Başpiskopos Makarios'u deviren Kıbrıs Rum Muhafız Kuvvetleri adada dikta yönetimi ilan ettiler. Türkiye Cumhuriyeti'nin 20 Temmuz 1974 tarihinde başlattığı Kıbrıs Harekâtı sırasında EOKA dağılmıştır.[1]
Kıbrıs'taki Türk halkını yok edip, adayı Yunanistan'a bağlamak için kurulmuş bir terör örgütü olan EOKA için ilk gizli görüşmeler, 2 Temmuz 1952′de Atina'da Makarios'un başkanlığında yapılmıştır.
Bu toplantıların ardından 7 Mart 1953′de bir «ihtilal konseyi» kurulmuş ve bu konseyin kurucuları, "Enosis" için şu gizli yemini etmişlerdir:
«Enosis davası hakkında bildiklerimi ve bundan böyle bileceklerimi işkence altında ve canım pahasına bile olsa bir sır olarak gizli tutmaya tanrı huzurunda yemin ederim. bana verilen tüm emirlere sorusuz olarak itaat edeceğim.»
1954 yılının ilk aylarında, Yunanistan hükümetinin bilgisi dahilinde Kıbrıs'a gizli silah sevkıyatı başlamış, Grivas isimli terörist de, 9 kasım 1954′de gizlice adaya çıkmıştır.
Yunan dışişleri bakanı Stefanoplus'un direktifiyle EOKA; 1 nisan 1951′de ilk bombalarını patlatarak resmen eyleme geçmiştir.
EOKA'nın amacı; önce İngilizleri adadan atmak, ardından da top yekun bir imha hareketiyle Türk halkını yok ederek adayı Yunanistan'a bağlamaktı. ancak, İngilizlerin adadan ayrılması beklemeden, 21 Haziran 1955'ten itibaren Türklere yönelik saldırılar başlamıştır.
Hatıralarında, 22 Kasım 1954'te Makarios'un kurduğu "Peon" adlı gençlik örgütünü eğitip silahlandırması için karar aldığını yazan Grivas, böylece EOKA'nın gerisinde Makarios'un olduğunu vurgulamaktadır. Makarios'un, Atina'ya yaptığı çeşitli ziyaretlerde konuyu yunan yetkilileriyle kararlaştırdığı bilinmektedir.
4 haziran 1959 tarihli mektubunda Makarios'un kendisini EOKA'yı yönetmek üzere Kıbrıs'a çağırdığını belirten Grivas, terör örgütüne silah alınması için Kilise'nin para yardımında bulunduğunu açıklamaktadır.
27 Mart 1955'te Grivas'ı çağıran Makarios, eyleme geçilmesi emrini bizzat vermiştir.
Makarios'un, EOKA'nın siyâsî lideri olduğunu öğrenen İngilizler, 9 Mart 1956'da onu tutuklayıp Seyşel adalarına sürgüne göndermiştir.
Eylem yaptığı dönemde yüzlerce Türkün yanı sıra, 100 İngiliz ve yüzlerce Rum'u katleden EOKA militanları, 30 Türk köyünü yakıp yıkarak burada yaşayan Türklerin göç etmesine neden olmuşlardır.
1963'te yeniden saldırılara başlayan ve 103 Türk köyünü yakıp yıkarak 500′den fazla Türk'ü katleden EOKA; on binlerce Türk'ü göçe zorlamıştır.
15 Temmuz 1974′teki Sampson darbesinde EOKA-b adıyla karşımıza çıkan EOKA, bu kez silahlarını kendi halkına çevirmiş ve 2.000 Rum'u katletmiştir.[2]
Kaynaklar
[1] http://tr.wikipedia.org/wiki/EOKA
[2] http://blog.wolkanca.com/kibrista-terorist-eoka-18/
Site Kurucusu
0Awesome Comments!